De donkere kant van de mode-industrie - de negatieve milieueffecten en ethische gevolgen

Geschreven op:
24 augustus 2023

De meeste mensen zijn zich ervan bewust dat de planeet momenteel niet in haar beste vorm verkeert, met overal branden, toenemende stormen, frequentere overstromingen en stijgende temperaturen. Er zijn veel verschillende industrieën die hieraan bijdragen, maar in dit artikel zal ik me concentreren op de mode-industrie en haar negatieve impact.

Ik moet toegeven, als iemand die van mode houdt en begaan is met het milieu, wist ik heel weinig details over de negatieve impact die de mode-industrie heeft op het milieu. Dus besloot ik er iets aan te doen en wat onderzoek te starten. Ik vond veel studies en artikelen en dacht: "Oké, laten we dit in één artikel zetten om het makkelijker te kunnen lezen en herinneren". Nou blijkt dat er zoveel informatie is dat dat misschien de reden is waarom deze lijst niet al bestaat. Ik heb het hoe dan ook geprobeerd, dus hier is het:

"De lijst"

Textielafval

Laten we beginnen met dit verbijsterende feit: Elke seconde wordt één vuilniswagen vol kleding verbrand of gestort op stortplaatsen. Elk jaar belandt 85% van al het textielafval op de vuilnisbelt en 95% van deze textielstoffen kan opnieuw worden gebruikt. Sommige fast fashion bedrijven produceren tot 24 nieuwe collecties per jaar, dat is 2 per maand! Deze kledingstukken zijn van lage kwaliteit en goedkoop, ze gaan niet lang mee en worden naar de vuilnisbelt gestuurd. Mensen kopen opnieuw vervanging, waardoor deze cyclus wordt voortgezet en er meer afval wordt toegevoegd. Gemiddeld dragen we kleding slechts 7 keer voordat we ze weggooien. Sinds het jaar 2000 is de kledingproductie meer dan verdubbeld en het is niet de verwachting dat dit zal vertragen. Dit betekent nog meer afval.

Nu denk je misschien, oké waarom is dat een probleem? Eigenlijk... er zijn veel problemen met dit. Al deze afgedankte kleding moet ergens naartoe. Laat me je er meer over vertellen.

Wanneer we onze kleding doneren, wordt deze gesorteerd door liefdadigheidswinkels en de kleding die niet wordt verkocht, wordt vaak naar landen als Ghana en Chili verscheept. Daar worden de kleren verkocht op markten door mensen die ze opnieuw proberen te verkopen. Ongeveer 40% van de kleding die ze ontvangen is echter afval of van zulke slechte kwaliteit dat het niet opnieuw kan worden verkocht. In Accra, Ghana, belanden de meeste van deze kleren op informele stortplaatsen of in riolen die naar de zee leiden, met enorme milieuschade tot gevolg. Het strand van Accra ligt nu bezaaid met kleren.

In Chili, in de haven van Iquique, wordt jaarlijks ongeveer 59.000 ton aan kleding aangevoerd. Een deel ervan wordt opnieuw verkocht, maar ongeveer 39.000 ton belandt als afval in de Atacamawoestijn. Deze stortplaats is zo groot geworden dat hij zelfs vanuit de ruimte zichtbaar is. Het is nu bestempeld als "een milieuen sociale noodsituatie" door de Verenigde Naties.

Het kan meer dan 200 jaar duren voordat deze items ontbinden. Kleding bevat vaak chemicaliën die in de grond en het grondwater kunnen lekken, waardoor mogelijk waterbronnen worden vervuild en zowel het milieu als de lokale bevolking worden geschaad. In zowel Ghana als Chili worden kleren ook verbrand om van het afval af te komen. Hierdoor komen giftige gassen vrij die schadelijk kunnen zijn voor de mensen die in deze gebieden wonen.

Uitstoot en ontbossing

Ongeveer 8-10% van de wereldwijde koolstofemissies zijn te wijten aan de productie van mode. Dit omvat de productie van vezels, transport, het wassen/drogen van kledingstukken en zelfs het ontbindingsproces op stortplaatsen. Deze koolstofemissie is meer dan alle internationale vluchten en zendingen per boot samen! Dat is nog een verbijsterend feit voor je daar!

De stijgende koolstofemissies zijn slecht nieuws omdat de broeikasgassen de warmte van de zon vasthouden en zo klimaatverandering veroorzaken. Dit resulteert in extreme weersomstandigheden zoals branden, stormen, droogtes en hittegolven, waarover ik eerder sprak. Dit heeft allemaal een grote impact op menselijke en dierlijke levens over de hele wereld!

Een van de dingen die broeikasgassen daadwerkelijk kunnen tegengaan, zijn bomen, die kooldioxide uit de atmosfeer absorberen en opslaan. In plaats van bomen te behouden, kappen we ze echter om. Wanneer bomen worden gekapt, komt deze opgeslagen kooldioxide vrij in de lucht terug.

Het merendeel van de ontbossing is gekoppeld aan veeteelt (voornamelijk vlees, maar ook zuivel, leer en andere op koeien gebaseerde producten), soja voor het voeden van die dieren en palmolie. Naar schatting wordt tussen de 70-80% van de bomen in het Amazonegebied gekapt voor veeteelt. De mode-industrie draagt ook bij aan ontbossing. Ongeveer 48% van de supply chain van mode is gekoppeld aan ontbossing. Er wordt gezegd dat er elk jaar meer dan 200 miljoen bomen worden gekapt en omgezet in stoffen zoals viscose en rayon.

Bossen bieden onderdak, water, voedsel en banen aan ongeveer 1,25 miljard mensen over de hele wereld. Meer dan de helft van alle landgebonden planten en dieren ter wereld en 75% van alle vogels leven in en rond bossen. Ontbossing en degradatie van bossen zijn de oorzaak van ongeveer 10% van de wereldwijde opwarming. De mode-industrie is niet de grootste bijdrager hieraan, maar ze is zeker niet onschuldig.

Dierenwelzijn

Over bossen en dieren gesproken brengt me dit tot dit punt. Miljarden dieren lijden en worden gedood door de mode-industrie voor hun huiden en vachten. Elk. Jaar. Weer! Dieren worden opgesloten en opgehokt in vuile kooien, ze worden geslagen en geschopt, veren uit hun lichaam gerukt, huid van hen afgescheurd, verminkt en uiteindelijk...? Ze worden vaak gedood op de goedkoopste manier mogelijk: doodgeslagen, anaal geëlektrocuteerd, vergast en soms zelfs ontmand en levend gevild.

In landen waar dierenwelzijnswetten vrijwel niet bestaan, worden soms honden en katten gebruikt voor hun huid. Vaak worden bont en leer opzettelijk verkeerd gelabeld, zodat je niet echt weet van welk dier je kleding draagt.

Alsof dit alles nog niet erg genoeg was, moet je weten dat de productie van dierlijke materialen ook bijdraagt aan klimaatverandering, vervuiling, landverwoesting en waterverontreiniging. Tegenwoordig zijn er tal van zeer goede alternatieven voor het gebruik van dierlijke huid, zoals "leer" gemaakt van paddenstoel, ananas, kurk en appelschillen (en meer opties).

Als je in staat bent om nieuwe items te kopen met deze alternatieve stoffen, die geen dierenleed veroorzaken, goedkoper zijn en toch duurzaam, en je kiest toch nog steeds voor dierenhuid... vraag ik je: "waarom?".

Misbruik van water

De mode-industrie heeft 3 grote negatieve milieueffecten op water. (Waarschijnlijk meer, maar ik noem er hier 3)

• Hoog waterverbruik: Ik hoor je denken, dat klinkt niet als zo'n groot probleem, er is overal water. Nou, dat hangt er echt van af waar je woont. Er wordt geschat dat meer dan 2 miljard mensen al te maken hebben met watertekort. Is dit allemaal de schuld van de mode-industrie? Nee, er zijn veel andere factoren ook. Maar de mode-industrie is een van de meest waterintensieve industrieën. Het gebruikt veel drinkwater uit lokale gemeenschappen voor textielproductie. Om één katoenen shirt te maken kan het tot 2700 liter water kosten. Ter vergelijking, dit is genoeg water voor één persoon om 2,5 jaar te drinken!

• Chemische vervuiling: De mode-industrie veroorzaakt ongeveer 20% van de wereldwijde watervervuiling. Dat is veel!! Om een ruw materiaal (zoals katoen) om te zetten in een textiel en het te verven zijn meer dan 8000 verschillende chemicaliën nodig! Wanneer de processen zijn voltooid, wordt het afvalwater vaak gedumpt, waardoor rivieren en meren worden vervuild. Dit veroorzaakt niet alleen schade aan het ecosysteem, maar het beïnvloedt ook de kwaliteit van drinkwater. Dus de industrie neemt niet alleen goed water voor textielproductie, maar vervuilt het ook. Dat klinkt helemaal niet goed. (onderdrijving)

• Microplastics: Ongeveer 60% van alle materialen die door de mode-industrie worden gebruikt, zijn gemaakt van plastic. Polyester, nylon/polyamide en spandex (elasthaan) zijn enkele van deze stoffen die je misschien hebt gehoord. Wanneer je deze kleding wast, komen er microvezels vrij in het water. Elk jaar wordt er ongeveer 500.000 ton aan microvezels vrijgegeven alleen al door het wassen van kleding. De textielindustrie draagt voor bijna 35% bij aan de vervuiling van microplastics in de oceaan. Hoewel er nog niet veel onderzoek is gedaan (of afgerond) naar de effecten van microplastics op mensen, doden ze al een tijdje vis en zeevogels. Dus de conclusie van mijn eigen onderzoek: Microplastics zijn geen goed nieuws.

Uitbuiting van kledingarbeiders

De meeste kledingstukken ter wereld worden gemaakt in Azië, enkele van de grootste landen hierin zijn China, Bangladesh en India. Hier is het veel gemakkelijker om werknemers uit te buiten en hen minder dan leefbare lonen te betalen, omdat in veel van deze landen geen regels gelden voor de kledingarbeiders en als er regels zijn, worden ze niet echt nageleefd.

Slechts 2% van de kledingarbeiders wereldwijd verdient een leefbaar loon. Er is een verschil tussen een leefbaar loon en een minimumloon. Het leefbaar loon vertegenwoordigt het absolute minimum dat een gezin nodig heeft om in zijn basisbehoeften te voorzien (voedsel, huur, gezondheidszorg, onderwijs, enz.). In de meeste productielanden (China, Bangladesh, India...) is het minimumloon meestal slechts de helft tot een vijfde van het leefbaar loon. Zoals je kunt zien, is dat lang niet genoeg om basisbehoeften te betalen. Veel grote (snelle) modemerken beweren dat ze hun werknemers het minimumloon betalen, wat goed klinkt voor mensen die het verschil tussen minimumloon en leefbaar loon niet kennen. Nu weet je het :)!

Werkplekken zijn vaak onveilig en werknemers worden gedwongen om meer dan 12 uur per dag, 7 dagen per week te werken om deadlines te halen. Grote (snelle) modemerken kiezen in feite voor massaproductie en winst boven menselijk welzijn. Ik kwam dit interessante feit tegen dat mijn geest opnieuw deed duizelen: een onderzoek van Hall en Wiedmann concludeerde dat het verhogen van de kosten van kledingstukken die in India zijn gemaakt met gemiddeld 20 cent per item genoeg zou zijn om alle Indiase kledingarbeiders uit de armoede te tillen. WOW!

Het draait allemaal om leren

Het schrijven van dit bericht heeft me doen beseffen hoe slecht sommige dingen echt zijn. Misschien ga ik dieper in op sommige van deze onderwerpen, omdat er zoveel meer informatie en feiten over zijn, heb ik het niet in dit bericht gezet omdat het gewoon te veel informatie zou zijn in één bericht.

Ik heb veel geleerd tijdens mijn onderzoek hiernaar en ik hoop dat jij ook iets hebt geleerd. Als je je afvraagt hoe dit alles kan worden veranderd, plan ik binnenkort een bericht te schrijven over dit onderwerp. Hierin zal ik schrijven over wat modemerken kunnen en moeten doen om deze negatieve effecten te minimaliseren, maar ook wat consumenten kunnen doen om te helpen.

Als je vragen of opmerkingen hebt, laat dan gerust een bericht achter via de contactpagina!

Enkele bronnen die ik heb gebruikt:
www.projectcece.nl
www.collectivefashionjustice.org
www.goodonyou.eco
www.sustainably-chic.com
www.plasticsoupfoundation.org
www.unece.org